Msiqala nge-akhawunti yendaba ephilayo. Le yinganekwane ebeka indlela yokudlulisela amandla ebukhosini baseFondjomekwet. Uma bobabili bezizwa beveziwe yize kunezinyathelo eziningi zokuqapha ezithathwe lapha, kungaphezu kwamandla ami. Futhi anginakungabaza ukuthi labo abazozithola benelungelo lokungisola, ngasikhathi sinye bazokuzwa ukuziqhenya okufihliwe ngokuba ngabalingisi bendaba engasebenza njengesibonelo esiphikisayo ekubonisweni (ngokunqoba kwamagugu yentando yeningi) kumaKemites nakwamanye amaPan-Africanist, kubonakala kimi, ukuthi bafuna ukusungula uhlobo oluthile lokunikezwa kwamandla e-Afrika. Uma lokhu okuthunyelwe kungaqhamuka, kufanelekile kuvunyelwe inkululeko ngesikhathi sokukhulelwa ezweni lethu; ngoba abangane bethu eChina nakwamanye amazwe ase-Arab bavinjelwe ngazo zombili izindlela zekhompyutha nezomthetho.
Eminyakeni emibili ngaphambi kokufa kwakhe ngavakashela umkhulu wami, uMbusi Wakhe weNkosi yaseFondjomekwets. Wangithola ngokushesha ebhokisini lakhe ehhotela laseHila eDouala. KwakunguLwesihlanu ekuseni. Ngabona umhlaba owawukulindile ngazimisela ukuya kokusemqoka ngenqubo ejwayelekile ehloniphekile enikelwe amakhosi: - U-Ohgiaha (uyangazi?) - uChisiele (hlala phansi) wathi kimi. Ukuze ngingakhathali umfundi, ngihumusha lonke ingxoxo ngesiFulentshi. - INkosi yezwe, ngize ukuzokubonga ngokukhulisa umama wami waba seMbeuh po Fo ô. Leli gama lingenziwa ngu-Activator of Princes. - Kanjalo? Ungitshela. - Nkosi yami, nginithanda kakhulu. Ngathi. Inkosi iyinkosi yabo bonke, kulabo abamthandayo nalabo abangamthandi. Wathi. Ngaqonda ukuthi elithi "ngiyabonga" bekuyoba ukuzithoba kwakhe futhi wayengenakukunika lesi sipho. Ngaqhubeka: - Nginesiqiniseko sokuthi ngiyayithanda le oyinikezayo njengomnikelo emazweni. Indlela yokubuza iminyaka yakho, ngubani oyakuba ngumlandeli wakho? Awunaki indima yezempi ngokulandelana kwakho izikhulu zakho ezizikhululayo? Zonke izikhulu zizibona zivele ziba yinkosi. Ngokuhlonipha ngokweqile lokho okukhulunywe ngakho kushicilela lokho esikushoyo. Futhi kungumsebenzi we-interlocutor ukucacisa lokho okushiwo ukuthi uyakwazi ukuphendula ukuthi umbuzo uyafihla. Kusukela kulolu phuzu, umkhulu wami ungumengameli. Wathi kimi: - lowo oyinkosi yezwe, nguyena ongeke afune i-palaver ngoba uzobe eseyinkosi. "Ngakho-ke indaba yezigilamkhuba," ngicabanga. Ngibuye ngibuye ngibuke izigcawu ezakhayo. Izikhulu boldest ayelenzile ngesikhathi izikhulu zabo ababekholwa kancane bakwazi ukuncintisana basebukhosini, izakhi ezikude noma ngaphansi asebukhosini ngisho abanye abantu abavelele. Ngesikhathi semibhikisho bengingalindela ukuthi abantu bathi: “- sifuna umuntu wasendaweni. La mazwi ayezwakala ngokumangalisayo ezindlebeni zezikhulu obomama ababehamba emzaneni. Emzabalazweni wokunqotshwa kwamandla, kwakukhona umzamo womfana ngamunye ngokusemthethweni. Kwakukhona futhi umdwebo wamantombazane asuswe ngokungalungile ehhovisi lobukhosi ngamasiko wendawo. Yilowo nalowo wenza konke okusemandleni akhe ukuze ukhetho lokugcina lube nomunye wabafowabo bomama. Enye yamakhosazana ayizange inanaze ukusongela iSilo: "- ungishiya kubani? Ngavula amadokodo ami eJaoundé kuya kuNgqongqoshe wezindaba ze-Rdpc. ". Kumelwe kuchazwe ukuthi umndeni wasebukhosini obusayo unenkosi, omkawo nabantwana bakhe. Enkantolo yasebukhosini, umama nezingane zakhe bangumndeni womama. Kubonakala kimi ukuthi le mpi yamandla yayingeyona nje amazwi. Omunye wabangane bami kule meri, owodwa ohlangene nobuhle, ubukhali, ubuhle, nokuba khona kwalo msebenzi, wafa ubuthi. Enye induna enkulu enobungane futhi ehlanganisayo yaguqulwa yaba yisenzakalo "toutou". Isimo esidlulayo lapho isisulu senza ngamabomu kodwa ngokungenakuphikisa sichaza amagama ashiwo opharetha ongaziwa. Wayenze ubulima bokuthi enkosini "kumele unginikeze indawo" Zonke lezi zinto zeqa inkumbulo yami ngokuphazima kweso. Ngabe sengithi-ke: Nkosi yezwe, unesiqiniseko sokuthi ekusebenzeni komsebenzi wakho unikeze konke okusemandleni akho noma ngabe ucabanga ukuthi okuhle kuseza kuFondjomekwet? Kulo mbuzo, wabiza ukuthi ngimbuze ngomlando wakhe. Wabuya kancane kancane ikhanda lakhe kusukela kwesobunxele kuya kwesokudla futhi wabuza indaba emi lapho ukuze angihole esitolo sokudlela futhi angikhonze engikufunayo. Ngabe ngenzeni eNkosini yobukhosi ukuze ngifanelekele lokho? Angikwazi ukukusho. Noma kunjalo, ngokumomotheka, izikhulu ezimbili zangilandela etafuleni lami. Ngangesimweni esingakhululekile, umkhuba wukuthi asiyena umthwalo weNkosi. Njengoba ngingenayo imali, ngizitshela ukuthi kungcono ukuba angadli lutho kunokuba ngizihlanganise nokuhlazeka kokubona inkosi ixazulula isikweletu sami sokudlela. Ngangicabanga ngalokhu lapho ngibona umthandi wengane engena ekamelweni. Ngenza isinyathelo kusengaphambili kuye ngimchazela isimo ngaphandle kokukhathazeka. Wabe esecela umgcini wezinsiza ukuba amlethele umthethosivivinywa ekamelweni lakhe. Ngabe ngabuyela kubangani bami ababili ngalesi sikhathi ngodumo oluphakeme. Ekukhethweni kwalowo nalowo, itafula lafakwa ngokushesha. Ingxoxo yaqhubeka yaqhubeka. Ngaphandle kwalokho, izikhulu zami zazingaboni lutho lokulala kwami noyise. Ngangikulungele ukukhuluma nenkosi. Ngakho ukukhuluma nabo kwakubonakala kunesidingo. Ngakho-ke ngiphendule ngokuzwakala kumanga abo nokucabanga kwabo. Uyathola? Nazo ke. - Kungenzeka ... Futhi njengoba bebengakwazi ukubona ukuthi angingekho nabo, ngabuyela embuzweni owangizuzile lezi zithiyo. Ngingayichaza kanjani ukuthi umkhulu wami, iNkosi eyayingumongameli weBanja iminyaka engaphezu kweyishumi, engenawo umgwaqo onamandla oya ekhaya? Ngenkathi eyomile uthuli lufinyelela ku-20 cm obukhulu. Esikhathini sezulu sezulu, kungcono ukuhamba ngezinyawo kunemoto ngenkathi izinto ezibonakalayo zalo mgwaqo zikhona ngobuningi ezintabeni ezungezile. Izindlela zokwakha imigwaqo eqoshwe ngamatshe zikhona iminyaka engaphezulu kwe-20 000 eminyakeni ngaphambi kwesikhathi sethu. Bengikulezi zinhlobo zemicabango lapho inkosi ingena egumbini, yangenza ngaya kuyo ngathi: - Ubani oza ukuzokwenzani ezweni futhi ngenqaba? - Inkosi ingaphezu kwakho konke okuhle kwezwe! Ngathi. - Uzwisisile! Uthe washiya leli ndawo. Kwangethusa ukuthi ngiphendule umbuzo wakhe. Kusuka kumbuzo engangingena ekuqaleni kwengu-interview, ngaba ngumbuzo. Ngazitshela ukuthi umbuzo owawuthola ikhefu e-hotel yokudlela wawuvusa kuye ukugxekwa nokuhlambalaza okukhulunywe ngakho ngabakhileyo ngaye nokuthi wayekwazi ngani. Wabe esenquma ukuthi ngiyiphi uhlangothi engangikulo. Wayefuna ukwazi ukuthi ngabe ngingummeleli wezitha zakhe noma ngiyamthanda nje. Isithombe salo mhlali oshonile okhubazekile ekungeniseni iqembu lokuphikisa emzaneni wawela ikhanda lami. Ngabe sengitshela ukuthi ubuqotho bami obungokwenyama nangokwengqondo buxhomeke emibhalweni yempendulo yami kumbuzo wakhe. Ngaphandle kwalokho, ingabe ngizophendula ngenye indlela? Ukuvuma ukuthi noma yikuphi ukugxeka kungenzeka. Ngokushesha umkhulu wami uzoxhumana nonembeza wakhe lapho kufika ihora elihle. Kusukela kulo mbono umbuzo wami wawuyizifundo ngokwayo. Ngakho-ke kwakungeke kuwukuhlakanipha ukuthola indlela ehloniphekile yokumtshela ukuthi kuyisimangalelwa ukufakazela ukungenzi kahle kwakhe nge-inertia yezikhonzi zakhe. Kodwa iNkosi ayikwazanga ukuqaphela ukuthi wayengekho phambi kommangali; bekuyiminyaka eyi-35 engangiyizame ukuyibona noma nini ngaphansi kokucindezeleka kwezenzakalo. Kodwa impendulo yami embuzweni wakhe yafakazela ukungabi nangozi kwami. Ngalabo amehlo ngenqabe ukuthatha indima yami njengomphikisi futhi ngimvuselele impilo yakhe. Ebuciko lobukhosi bokucindezela, umphikisi uhlaselwa kuphela uma eqinisekisile isikhundla sakhe. Le Nkosi ehloniphekile kakhulu ayikwazi ukuphuma kulo mthetho. Ngakho-ke kwakukhona kimi umkhawulo ohloniphekile wokuphuma. Futhi ngiphephela kulo ngokufakazela ukuthi kuhle kwezwe. Futhi emlonyeni wakhe, "waqonda" kusho ukuthi "uqobo uqobo futhi ulungile kuwe. Ngakho ngangingumlwane ongcolile. Kwakudingeka ngoba ukuphuthuma ngaleso sikhathi kuleli hotele, kwakuwukuthola ubumfihlo obudala ukuze ekugcineni uthole ukunwetshwa kwesikweletu salolo suku. Noma kunjalo, akukho ukuqiniseka okungenzeka kusengaphambili. Uma owesifazane okhangayo esidonsela ngaphandle, ngezinye izikhathi sizithoba ekuhlazisweni okukhulu nakakhulu.
Ubukhulu bakhe uKamga David, iNkosi ye-fondjomekwets yafa ngo-4 December 2008. Umkhosi wokukhetha umlandeli oqokiwe wenziwa ngoJanuwari 4 2009. Ngacabanga ukuthi ngeke ngizokwenza noma yikuphi ukhetho olujulile. Ngagijima engozini yokumenza akhonze ukukholelwa kwami ukuthi ubukhosi buwile kuye. Ngabe ngizizwa ngiphoqelekile ukumduduza emva kokulahlekelwa kwalesi sikhwama sokukhanga. Nami ngangiziqhenya kulo mqhele. Kodwa kungithatha ukuba ngitshengiswe ukuthi okungenani abantu be-475 babengafanelekile ukucabanga lo msebenzi weNkosi. Ngakho, angizange ngithole ithuba. NgaleloSonto eFondjomekwet, ngingaba ngumbukeli.
Ngesinye isikhathi sithandwa yilokho esiqine ukubalekela khona. Izinsuku ze-9 ngaphambi kosuku "j", ngahamba nabafowethu nodadewethu ababehamba ukuze bahlanganyele emsebenzini odingekayo kulo mcimbi. Ukudlula ibistro eBépanda Douala, amagama athi, "hey! Ubani (ngubani lokho?) Abubakar, "yazwakala. Ngabona futhi ngibona isikhulu esitokisini esimfanelekile ngokumangalisayo. Ngakho ngamemeza: - Miehou (ubukhulu bakhe) unjani? - Ngena bese uthathe isihlalo! esho. Lokho engakwenza. Ngokushesha wanikeza umyalo wokuthi bangikhonze iwayini elihle. Kwenzekani. - Yinkosi ekunika yona, iNkosi yama-fondjomekwets! Wathi. Ngaqonda ukuthi kungani amehlo akhe ekhanyiswa lapho ngimbiza ngokuthi "Ubukhulu Bakhe", naphezu kobukhulu bakhe kanye nokukhubazeka kwakhe. Ukuqiniseka okunjalo kungavelaphi? Kusuka emlonyeni kayise, akungabazeki. Umkhulu kungenzeka ukuthi unikeze iziqinisekiso zokulandelana kwakhe emadodaneni akhe onke afisa amandla. Akekho owayengacabanga ukuthi kuyinqubomgomo yokulondoloza. Le ngonyama endala ebusweni bayo, kwakudingeka igweme ukuthi abesilisa bayo ekuzikhanukweni kwabo befisa ukuzikhandla noma bazibulale emzabalazweni wabo ovunyelwe ukuba bafinyelele esihlalweni sobukhosi. Ifa lakhe lalizovela emndenini wakhe. Futhi, ngenkathi iNkosi ithi kimi "- lowo oyiNkosi yezwe, nguyena ongeke afune ukuxolelwa ngoba uzobe eseyiNkosi", kuphela igama elithi "ne ungahambi uyofuna i-palaver ”. Ngothando lwakhe olukhulu ngamadodana akhe, wabakhanyisa esihlalweni sobukhosi somuntu wonke futhi wacela ukuzola. Ubani owayengenza okuhlukile kule simo? Angiboni kule mpikiswano okunye okuyiqiniso. Kodwa-ke, njengokulondeka kuye, ukuthula enkantolo yakhe, nasemandleni akhe okuqonda, kungenzeka ukuthi iNkosi ibulala ngokufihliwe, leyo yezingane zakhe ogama layo lamandla lingamletha ukuze inselele ukukhetha okulandelana kukayise. Yilokhu okushiwo ezinkantolo ezithile zobukhosi, ukufa kwabesilisa abathile ngaphambi kweNkosi. Futhi angisho ukuthi lokhu kwakuyi-fondjomekwet. Kodwa ngiphakamisa lokhu kungenzeka kwezinye izimo ezibonwe kwenye indawo. Lokhu kuwukuphela kokuziphendulela ukucindezela izazi-mlando ezizongifundela ukuba zingazicibisi emdlalweni ophezulu lapho zizohlola ngokuningiliziwe amaqiniso aphathelene nezikhulu. Ngoba wonke amandla ayingozi ngisho nangokwakhe. Kungakhathaliseki ukuthi lawa mademokhrasi noma cha. Futhi manje, nginakho phambi kwami isikhulu esivela iNkosi engcwelisiwe engqondweni. Njengoba ngangibukele, ngangifuna ukwazi. Ngokungafani nalabo abafowethu nodadewethu engibonile, nguye kuphela owayengenalo izici zobuntu zikayise. Kodwa ngenxa yokuqiniseka kwakhe, lesi sici sezinto sasingacabangi. Njengoba engakabi yiNkosi, ngangingambuza imibuzo evulekile. Akunjalo ngoba njengeNkosi, angeke abonge imibuzo evulekile, kodwa ngoba uma omunye wezinhlaka zenkantolo eyamsiza emisebenzini yakhe, unomuzwa wokuthi asihloniphi iNkosi, singathola ukukhishwa kwengqondo. Ngazisa amazwi akhe ngokuthi "inzuzo emzaneni", "okunye okumele kube khona emzaneni." Kuye, u-elite no-bourgeoisi wendawo kufanele baqhubeke njengendlela yokuphakamisa umphakathi kubantu abasha bendawo ngaphandle kwamaseli omndeni wabo. . Futhi, ngangithembekile lapho, lapho ngimshiya, ngathi kuye: - Ubukhulu Bakhe, ngiyaziqhenya ngokwazi ukuthi sisenkantolo. Ngaliphi izinga noma yiliphi phansi esasibe sesikhundleni sobukhosi, lokhu kwakusobala kimi hhayi kuye okwamanje. I-rumor enkantolo yasebukhosini ithi iNkosi yiyo ezalwa enekhanda esandleni sakhe. Kodwa kulokhu, kwakukhona eziningana kulezi zimo. Umkhulu wami akazange akhohliswe. Noma yikuphi owesifazane ohloniphekile enkantolo yakhe uyazi ukuthi kufanele aqaliswe kanjani ukuze akwazi ukuveza umphumela onjalo kumfana ongakazalwa. Futhi lowo ongenakho ukuqaliswa okwanele angasebenzisa njalo ochwepheshe bezinhlamvu. Ukwazi umkhulu wami ngokumhlangabeza izikhathi eziningana, Izithuba zale ndoda ekhubazekile zazihle, ukukhubazeka kwakhe kwangaphandle kwakungeke kuthonye izinqumo zeNkosi. Ngisisho kakade ukuthi ngangingcono kakhulu, umqashi we-475th. Futhi ngenza isibalo kuye ngenkumbulo, uma kuqhathaniswa nabanye abakhethiweyo, kungenzeka ngathi ngineprojekthi yezombusazwe elandelanayo futhi ngangithukuthele ngokungaboshelwa abanye abakhethiweyo. Kwakungenakwenzeka ngoba akuwona wonke umuntu owayekhona ezweni. Angikwazi ukumnika isikhundla. Futhi ngangifuna ukuba abe iNkosi elandelayo ye-fondjomekwets. Wayesehlezi ngoba wayefuna ukuya emzaneni ngasekupheleni kwesikhathi ngangokunokwenzeka.
Ngalolo suku, ngifika ekhanda likaFondjomekwet ku-9h enkampanini enhle. Ngesikhathi, ngicabange ukuthi kungcono ukuthola usizo-de-camp. Kwakudingeka ukuba ihlonishwe ngokwanele ukuze ngiyicabangele futhi ngiphume ngokwanele ukwamukela ubuholi bami. Nganginandaba noCharles Ruffin Toche ukuhamba nami, uChibou ophawulekayo. Lapho nje ngifika ekhaya, odadewethu abancane babematasa besibheka, nginambitha injabulo yokuthola umfowabo omkhulu. Ngakho nganginenkantolo yasebukhosini lapho. Ngababonisa ukubonga kwami futhi ngaya ekamu elizinikele ekuboniseni. Ekungeneni kwenkantolo yasebukhosini, ngabona izitolo ezivulekile ezakhiwe ngo-fiber. Lezi yizikhala ezigcinwe umcibisholo okufanele ulandele ukubambisana kweNkosi entsha. Kwabonakala kimi ukuthi ngamukelekile esitolo se-3, ngangihlonishwa futhi ngitshele ukuthi, uma nginikezwe umhlaba omkhulu omenyezelwe, ukungabikho kwami ngeke kuphawulwe. Ekugcineni ngafika ekamu. Kube iforamu anikezelwe izikhulu, iforamu anikezelwe lonke lelo dolobha elincane, iforamu abaholi, amakhosi kanye neziphathimandla zokuphatha kanye iforamu abesifazane Yiqiniso, abangane babo futhi umbimbi. Ngathatha isikhundla sami enqabeni enkulu yezikhulu. Okubaluleke kimi kunanoma yikuphi okwakungokwesayensi yezepolitiki yesigaba esisha esilawulayo, lowo ekuseni, owawuphethe umphathi. Khona-ke, ngaphandle kokulalela, ngabheka izikhulumi zikhulumisana phezu kwesikhulumi kuze kube yilapho ummeli wamakhosana nezikhulu emenyezelwa epulatifomu. Ngesinyathelo esiqinisekisiwe, wagijimela ukudlala ingxenye yakhe. Ngethoni ecacile futhi ejabulisayo, uqinisekisa ukutholakala kwalaba bafowethu nodadewethu ukwamukela ngaphandle kokuyekethisa iNkosi ezoqokwa. Ngacabanga ukuthi kwakuhlakaniphile. Ingabe wayezophazamisa amazwi akhe ngokusebenzisa leli thuba ukuze anselele indlela yokuqokwa kwabaholi abangabandakanyi abesifazane? Indodakazi kayise, wayengazimele kuphela. Futhi, angimangazi lapho engena enkampanini ngokuqinisekisa ukuguqulwa komuzi waseFondjomekwet emcimbini ophethe amandla. Kwakungavumelani. Lapho ngibona intsha yale nkosikazi, ngitshela ukuthi amandla avuselela lokhu eCameroon. EFondjomekwet sihamba ngenkundla ye-Rdpc njengaseYaoundé sihamba ngefulegi lesiFulentshi. Kusiza ukuba fondjomekwet, wukuthi umuntu ehosha imiphumela yokhetho esivuna CPDM ongakulindela umusa isikhundla ekuphathweni ngenkathi ngesikhathi esifanayo bakule ndawo Ukuntula imigwaqo ukumtshela ukukhiqizwa yabo ukusetshenziswa izikhungo . Okubalulekile wukuthi usebenzise i ku Yaounde esikuwo kude cwe ukuthenga ithonya izikhulu French ukuze uqiniseke lokumiswa isikhonzi, inxusa noma umengameli wezwe ngesikhathi esifanayo, ngokuxhasa i yokuntuleka kwengqalasizinda eyisisekelo . Ubuqili obungabi ngefilosofi. Bajabulela umzuzu. Aphelelwe ukucabanga. Amafilosofi abiza lezi zinhlamba ukukhangwa ngokushesha.
Isigaba sokukhuluma siphelile. Ngomsindo wamadubhu, umama wayehamba phambili enkundleni yezingqungquthela ezazingena endaweni lapho ama-tamtams ezwakala khona. Wayesevele engowokubusa kokuqeda. Kodwa nokho, ngenkathi egula, wayehlekisa futhi ngijabule ukumbona kanje. Wayengumfana waseValor. Wayengeyena umdlali wezemidlalo noma owayengumdlali ngaphansi kokubusa komfowabo kanye neNkosi yase-fondjomekwets. Kwakubonakala kimi ukuthi kwakuyithuluzi kuphela noma kunalokho ihlamvu elifile emoyeni; wayekhona lapho iNkosi yayifuna ngaphandle kwenxephezelo. Kodwa kwamjabulisa yena futhi kubonakala kuwukuhlakanipha ukushiya kulokhu. Injongo yena ubeshayela, waba edonsa izikhulu namakhosazana ukuze olandelwayo Ukuqalwa temdzabu has ukubonakala okwanele ukuze ubone futhi coopt abaqokiwe ngasekupheleni King. Ngabona abafana abathathu nentombazane eyodwa bakhetha. Ungumama owakhethe intombazane. Ngaleso sikhathi ngaqaphela isikhundla sakhe esiphakeme eMoyeni womfowabo osekupheleni kweNkosi. Ngaqonda ukuthi kungani kusukela ekufeni, akafuni ukungibona ngaphambi kwalolo suku. Akazange angitshele ukuthi ngubani okhethwe ngumfowabo iNkosi. Ngacabanga ukuthi i-coop coop yokuqala uTchoumbou, yayiyiNkosi entsha. Kodwa lapho efika eLagkam, uDjoumbissie wayesevele ekhona. Lokhu kwakungenxa yokuthi amasonto ambalwa ngaphambi kokufa kwakhe, iNkosi uKamga yayimemezele umngane wakhe iNkosi yeChula ukuthi imthumele emcimbini wokuthembeka. Emva kwalokho lo mngani uhola isithunywa esincane, esakhiwa ngabodade ababili abancane beNkosi iKamga, wathumela iphakheji esigodlweni sombusi eBhafoussam. Leli phepha liqukethe, ngokuhleleka, amagama abakhethiweyo be-Chief of Fondjomekwet. U-Chiefs Batié, uBanja noFomopia bathola amakhophi. Ngakho-ke, lapho i-protocol yokuqala yabona uDjoumbissié ngaseBenja, wabanjwa futhi wahoxiswa eLagkam ngenkathi elinde izintloko zakhe. Ngokucabangela, kungashiwo ukuthi yisilinganiso sokuvikela; unikezwe ukulangazelela umsebenzi webukhosi. Ngoba, uma nje lowo ophakanyisiwe engazange awele umgogodla weLagkam, kungenzeka ngandlela-thile ukuthi angakwazi ukulawula. Endabeni yezinhlobo zezilwane, amadodana akhethwe esigcawini esidlangalaleni asebenza njengezihlangu kulabo asebevele baseLagkam. I-Lagkam ivame ukupela nge-Lâkam kwabanye ababhali; kodwa uma ngibhala "i-Lagkam" kunjalo ukuthi ngimemezela ku-patois. Leli gama ngokwezwi nezwi lisho ukuthi "ukuqoqa indawo" ekuqaleni, kwakusho "izwe labaqoqi". Kulo mongo ukuthi izintandokazi zeNkosi eziphelile zithola ukufaneleka kwemisebenzi ezoba ngaphansi kwemisebenzi yabo. Lapho ukungabonakali kuhanjiswe kummeleli weNhloko kaHulumeni iNkosi entsha ye-fondjomekwets, ngase ngiseBafang lapho ngishiya khona ekuseni. Le phrezentheshini yayilingana nami. E-republic kanye nasembusweni, kufanele kucacile ukuthi inkosi inemvume kuphela lapho evuma khona imisebenzi yezombusazwe, inhlanganiso kanye neningi labantu abamukela igunya lakhe.
Kepha wayezoyaphi umngani wami iNkosana yaseBepanda? Wayengekho phakathi kwabakhethiwe. Nami bengingakaze ngimbone odwendweni. Ngokucabanga kwami, bengicabanga ukuthi ngabe uzozivumela abekwe phansi lapho umuntu odumile ekusithekeni kukayise ongasekho kungenzeka athi kuye: - awukho kulokho. Ngemuva kwezinsuku ezimbili ubengalubambi ucingo. Nganquma ukungabe ngisamfonela. Kwakuwumkhiqizo omsulwa weBiyaism. Ngabe sidinga ukukhiya uhlelo lokhetho ngokuthanda uMongameli uma kungenzeka anqotshwe? Akukhona yini ukungavuthwa ngokokuziphatha nangokwepolitiki ukumela ukhetho uma ungakulungele ukubekezelela ukwehlulwa? Ngokusho kwabahlaziyi, ukuphathwa kokhetho eCameroon akuvumeli ukuthi kube khona okunye ukushintsha. Siyakuvumela ukuthi kushiwo ukuze singazivezi emisebenzini eyimfihlo njengase-fondjomekwet, sivumela inkosi ukuthi ikwenze ukuze singazivezi emiphakathini eyimfihlo. Injalo impilo. EFondjomekwet, umvoti wayekade engumuntu oyedwa, inkosi yakhe eyayifa.
Le ndaba emfushane ibonakala kimi ngokucacile ukuvumela ukuphendula amacala amaKamites noma amaKemites (igama elivela ku-Cham noma iKam, igama langaphambili laseGibhithe) namanye amaPan-Africanist ngokumelene nentando yeningi. Ake siqale ukuhlola lokho abakushoyo:
I-1- Imodeli yokubusa emakhompheni wendabuko iphendulwa ezingeni likahulumeni.
I-2- Asiyidemokhrasi ikoloni
I-3 - Intando yeningi ayikho izinkinga zangempela zomphakathi.
I-4- ENtshonalanga, intando yeningi idlala nabantu.
I-5 - Intando yeningi yisigaba esiphezulu se-imperialism
I-6- Afrika kumele isungulwe indlela yayo yesayensi, yezomnotho neyepolitiki.
Ukuthatha indaba yethu njengoba mbhalo iqoqo, I ukuphakamisa deconstruct lezi ziphakamiso zibonisa ukuthi lezi ungamukelwa umzamo Democratic esuka ukucabanga kwamaciko futhi zokucindezela kudluliswa kusuka eminyakeni 60 zaseMelika Barry Goldwater. Kumelwe kuthiwa uMavement e-mite Movement, ohlose ukuvuselelwa kwe-Afrika ngezindlela zawo, owaziwa kakhulu e-United States naphakathi kwamazwe ase-Afrika aseYurophu. I-Pan-Africanism iyinhlangano eqhubekayo ebilokhu ibiza ukubumbana kwezombusazwe e-Afrika kusukela eminyakeni ye-50. Njengoma yiyiphi i-Movement abadlali abanobuningi, ukuhlukahluka kwendlela kuyabonakala kubo. Kodwa kubonakala kimi ukuthi iqembu elithi le Movement ithatha amathelevishini futhi ine-leitmotiv, intando yeningi. Umholi wabo nguBanda Kani.