Lyena abapristi abakhulu bamaDogon, isizwe sase-Afrika esivela eMali, wayazi ngobukhona bezinkanyezi ezithile ngisho nangaphambi kokuba zitholwe ngamateleskopu aseYurophu. Ama-Dogons yigama labantu abahlala ethafeni elomile laseBandiagara eMali futhi ngokwesiko labo abonisa i-cosmogony emnandi. Ama-Dogon asitshela ukuthi ukhokho omkhulu uNommo wayezofika, eminyakeni eyizinkulungwane edlule, evela kwiplanethi ezungeza uSirius C esingakaziwa okwamanje. Bayazi ukuthi uSirius B uzungeza ukuzungeza kwakhe okuyisikwele ezungeze uSirius A eminyakeni engama-50 futhi yingakho la maDogon egubha njalo eminyakeni engamashumi amahlanu, "idili likaSigui" onemikhosi ehlose ukuvuselela umhlaba, ngakho-ke ukubaluleka kwawo, ngokungangabazeki ukuze isivuno sibe kuhle. Umkhosi olandelayo weSigui uzokwenzeka ngonyaka ka-2027. Abacwaningi bama-ethnologists ababili baseFrance bazikhawulela ekuchazeni izinganekwane ze-Dogon ngaphandle kokuxazulula inkinga enameva yemvelaphi yabo.
Kodwa-ke, kwaba okokuqala umJalimane uFriedrich Wilhem Bessel (1784-1846) owaba ngowokuqala, ngo-1844, ukusola ukuba khona kwale nkanyezi yesi-2, ukuchaza i-oscillations engavamile yokunyakaza okubonakalayo kwe-Sirius A, bese ukuthi i-orbit ye-theory. yale nkanyezi uSirius B, njengoba sazi, engabonakali ngeso lenyama, yabalwa nguPetru ngo-1851 futhi isikhathi sayo soguquko sachazwa njengeminyaka engu-50,090 nguVan Den Bas ngo-1960. Kodwa amaDogons ayazi kakade, futhi kanjani bayazi ukuthi isikhathi soguquko sasiyiminyaka engama-50.
Bakhulekela inkanyezi uSirius, inkanyezi ekhanya kakhulu. Ngokuvamile ibizwa ngokuthi iNkanyezi Yezinja, ilele cishe iminyaka engu-7 yokukhanya ukusuka eLangeni lethu. I-Sirius empeleni yayiwuhlelo lwezinkanyezi ezintathu: inkanyezi enkulu (Sirius A), bese kuba inkanyezi yesibili (Sirius B), encane, eminyene kakhulu futhi ecishe ingabonakali, kanye nelanga lesithathu elincane elincane (Sirius C). Ilanga lesibili lachazwa njengelinzima kakhulu naphezu kokuba lincane. Yayizungeza inkanyezi enkulu esiyibiza ngokuthi i-Sirius A eno-A lapho kugxilwe khona i-ellipse, ulwazi olungenakucatshangwa kubantu be-quasi-prehistoric. Baphinde bachaza ukuthi u-A uzungeza kanjani ku-eksisi yayo. Lapho unqamula imizila yala malanga amathathu, ukuzungeza kweplanethi yesidalwa “kwakumise okweqanda” futhi u-A kwakuzothatha iminyaka engamashumi amahlanu ukunqamula umjikelezo wawo.
Ithimba laseFrance laqopha udaba lwabo futhi kamuva layishicilela. Ngaleso sikhathi, ososayensi babecabanga ukuthi iSirius iyisistimu yezinkanyezi kanambambili, yize ezinye izazi zezinkanyezi zacabanga ukuthi kunezinkanyezi ezintathu. Le ndaba yayikhohliwe kwaze kwaba ngawo-70 lapho ososayensi abasebenzisa izibonakude zakamuva ezinamandla kakhulu ekugcineni bekwazi ukuthola izithombe ezinhle zohlelo lukaSirius. Okwabamangaza ukuthi kwakuwuhlelo lwezinkanyezi ezintathu olunelanga elikhulu, inkanyezi emhlophe esindayo kakhulu futhi ecishe ingabonakali, nenkanyezi yesithathu engenamandla kangako.
Zisebenzisa amakhompyutha, izazi zezinkanyezi zabe sezibala ukuthi iplanethi eyayisesimweni esichazwe ama-Dogon yayizoba nomjikelezo omise okweqanda futhi kungathatha iminyaka engamashumi amahlanu ukuqeda inguquko. Lokho abakwa-Dogon ababekuchaze okungenani eminyakeni engamashumi amane ngaphambi kokuba izibonakude zethu ezinamandla amakhulu zikwazi nokuqiniseka ukuthi ikhona inkanyezi yesithathu kaSirius.
I-Dogon, ukuthi lo mhlaba waba kanjani: iCosmogony of the Dogons of Mali
🛒 ngi-oda eyami 👇
Izici
Usuku lokukhulula | 2015-10-01T00:00:01Z |
Ulimi | Français |
Inombolo yamakhasi isihlangane | 272 |
Usuku lokushicilela | 2015-10-01T00:00:01Z |