Siyakwamukela kubhulogi yethu! Namuhla sizongena emhlabeni othakazelisayo wamasiko ase-Afrika futhi sihlole ukuthi kungani imaski ibamba indawo ebaluleke kangaka. Siyaqonda ukuthi isiko lama-Afrika licebile ngokwehlukahlukana namasiko ahlukile, okwenza lokhu kuhlola kujabulise kakhulu. Kulokhu okuthunyelwe, sizobhekisisa ukuthi kungani imaski ithathwa njengezinto ezibalulekile kumasiko ase-Afrika. Lungiselela ukuhanjiswa ezweni eligcwele imfihlakalo, umlando kanye nencazelo ejulile. Ngakho-ke, bopha amabhande akho ezihlalo futhi ungene nathi kulolu hambo oluhehayo!
Izincwadi ezithengiswa kakhulu ngamasiko ase-Afrika
Izifihla-buso kumasiko ase-Afrika
Izifihla-buso zinendima ebalulekile emasikweni ase-Afrika amakhulu eminyaka. Asetshenziswa emasikweni amaningi ase-Afrika ukumela imimoya yokhokho, onkulunkulu noma amandla emvelo. Kulesi sigaba, sizohlola ukubaluleka kwezifihla-buso emasikweni ase-Afrika, sihlole ukubaluleka kwamasiko nezimo ezingokomoya, kanye nokusetshenziswa kwazo emikhosini nasemikhubeni.
Ukubaluleka kwamasiko kwezifihla-buso zase-Afrika
Amamaski ase-Afrika angaphezulu kakhulu kunemihlobiso elula noma izinto zokuhlobisa. Babhekwa njengamasango emhlabeni kamoya futhi bahlonishwa njengezinto ezingcwele. Nazi ezinye izincazelo ezijwayelekile zesiko ezihlobene nezifihla-buso zase-Afrika:
- Ukudluliswa kolwazi lwamadlozi : Izifihla-buso zivame ukusetshenziselwa ukudlulisa ulwazi namasiko kusuka kokhokho kuya ezizukulwaneni ezizayo. Ziphethe ukuhlakanipha okuqoqwe emakhulwini eminyaka futhi zisebenza njengesixhumanisi phakathi kwesikhathi esidlule, samanje nesakusasa.
- Ukuvezwa kobunikazi bezizwe : Imaski ngayinye ihlukile futhi ibonisa ubunikazi besizwe esithile. Ingamela izici ezibonakalayo zeqembu lohlanga, izinkolelo zalo, umlando walo noma ubudlelwano balo nemvelo.
- Ukuvikelwa nokuphulukiswa : Ezinye izifihla-buso zisetshenziswa ekuvikeleni noma ekuphulukiseni amasiko. Kukholakala ukuthi axosha imimoya emibi futhi alethe izibusiso nokuphulukiswa kumalungu omphakathi.
Ukusetshenziswa kwezifihla-buso emikhosini nasemicikilishweni
Izifihla-buso zase-Afrika zivame ukusetshenziswa emikhosini nasemikhubeni ebaluleke kakhulu emiphakathini yendawo. Nazi ezinye izibonelo zalokhu kusetshenziswa:
- Imicimbi yokuthwasa : Izifihla-buso zivame ukusetshenziswa phakathi nemikhosi yokuthwasa, ephawula ukushintshela ekubeni umuntu omdala noma ukungena emphakathini oyimfihlo. Badlala indima ebalulekile ekufundiseni amagugu namasiko kwabaqalayo abasebasha nokubalungiselela indima yabo yesikhathi esizayo emphakathini.
- Imikhosi yezenkolo : Izifihla-buso zibuye zisetshenziswe phakathi nemikhosi yenkolo, lapho zimelela onkulunkulu noma imimoya ekhulekelwa umphakathi. Zigqokwa abadansi abahlanganisa lezi zinhlangano zomoya, ngaleyo ndlela baxhumane nazo futhi baqinisekise ukuba khona kwazo phakathi nemikhosi.
- Umkhuba wokuphulukisa : Ezinye izifihla-buso zisetshenziswa emikhubeni yokwelapha, lapho zigqokwa khona izinyanga noma izangoma. Lezi zifihlabuso zisebenza njengabalamuleli phakathi kwezwe lemimoya nomhlaba wenyama, futhi kukholakala ukuthi zidlulisela amandla okuphulukisa adingekayo ukuze kwelashwe izifo noma izifo emphakathini.
Ukuqhathaniswa kwamamaski ase-Afrika
Ukuze uqonde kangcono ukuhlukahluka kwezifihla-buso zase-Afrika, nasi isiqhathaniso sezitayela nezici zamanye amasiko aziwa kakhulu:
Amasiko | Isitayela semaski | Izici eziyinhloko |
---|---|---|
Dan | Amamaski e-Loincloth | Ukusetshenziswa kwezindwangu ezimibalabala namagobolondo ukumela izibalo zangemva kokufa |
Isi-Dogon | Izifihla-buso zokhuni | Ukumelwa konkulunkulu namadlozi, anezici ze-angular namaphethini wejometri |
Bambara | Amamaski e-antelope | Zifanekisela i-fecundity, amandla nokuzala, ngezimpondo namaphethini angabonakali |
Yoruba | Thola imaski | Imele imimoya yabesifazane, ngemiklamo eyinkimbinkimbi nezitayela zezinwele eziyinkimbinkimbi |
Senufo | Amamaski e-Kpelié | Ukusetshenziswa kwamaphethini wejometri nemibala ekhanyayo ukumela imimoya evikelayo |
Lezi zibonelo zimele ingxenye encane nje yokunotha nokuhlukahluka kwezifihla-buso zase-Afrika. Isiko nesizwe ngasinye sinesitayela saso esihlukile, esinezincazelo ezithile kanye nokusetshenziswa.
Ngakho-ke izifihla-buso zase-Afrika zingaphezu kwezinto ezilula zobuciko. Bangababheki bamasiko, amasiko nezinkolelo zabantu base-Afrika. Ukusetshenziswa kwabo emikhosini nasemicikilishweni kubalulekile ukuze kugcinwe ukuxhumana nezwe elingokomoya futhi kugcinwe ubunikazi bamasiko ale miphakathi.
Ukubaluleka kwamasiko kwezifihla-buso
Izifihlabuso zithatha indawo esemqoka emasikweni ase-Afrika. Zingaphezu nje kwezinto zokuhlobisa. Ngokuvamile zimelela okhokho, imimoya noma onkulunkulu, futhi zibhekwa njengezixhumanisi phakathi kwezwe labaphilayo nelemimoya. Kulesi sihloko, sizohlola ukubaluleka kwamasiko kwezifihla-buso zase-Afrika, sigqamisa ukusetshenziswa kwazo ekuxoxeni izindaba, ukudluliswa kolwazi kanye nokubungazwa kobuntu bamasiko.
Amamaski njengezimoto ezixoxa izindaba
Izifihla-buso zase-Afrika zisetshenziselwa ukuxoxa izindaba nokudlulisa ulwazi. Zigqokwa ngesikhathi semicimbi, ukuthwasa kanye nemidlalo yaseshashalazini. Nazi ezinye izibonelo zokusebenzisa kwabo ukulandisa:
- Amamaski e-Baoulé ase-Ivory Coast amelela abantu basenganekwaneni futhi asetshenziswa emidansweni ukuxoxa izinganekwane nezindaba zomdabu.
- Izifihla-buso ze-Dogon ezivela eMali zisetshenziswa ngesikhathi semingcwabo ukumela amadlozi nokuqondisa imimoya yawo ekuphileni kwangemva kokufa.
- Amamaski e-Bwa avela eBurkina Faso agqokwa ngesikhathi semicimbi yezolimo ukuze acele umoya wokuzala futhi aqinisekise isivuno esihle.
Amamaski njengendlela yokudlulisa ulwazi
Izifihla-buso zase-Afrika nazo zisetshenziselwa ukudlulisa ulwazi nezimfundiso kumalungu omphakathi. Ngokuvamile zigqokwa amathwasa athole ukuqeqeshwa okukhethekile. Nazi ezinye izibonelo zokusebenzisa kwazo ekudluliseni ulwazi:
- Omaskandi baseMende baseSierra Leone basetshenziswa ngesikhathi semikhuba yeminyaka yobudala ukufundisa abantu abasha amagugu namasiko esiko labo.
- Izimaski ze-Bamileke ezivela eCameroon zisetshenziswa emikhosini yasebukhosini ukumela igunya nokuhlakanipha kwamakhosi.
Izifihla-buso njengokuvezwa kobunikazi bamasiko
Izifihla-buso zase-Afrika nazo zisetshenziselwa ukugubha ubunikazi bamasiko kanye nokuqinisa umuzwa wokuba yingxenye yomphakathi. Zivame ukugqokwa ngesikhathi semikhosi, imishado neminye imicimbi ebalulekile. Nazi ezinye izibonelo zokusebenzisa kwazo ukugubha ubunikazi bamasiko:
- Omaski base-Yoruba baseNigeria bagqokwa ngesikhathi semicimbi nemikhosi ukumela amadlozi nokuhlonipha onkulunkulu.
- Amamaski e-Chokwe avela e-Angola naseDemocratic Republic of Congo agqokwa ngesikhathi somkhosi wokudlula ukuze kuphawulwe ukuguquka kwesimo esithile senhlalo kuya kwesinye.
Ukusetshenziswa kwezifihla-buso emikhosini
Izifihla-buso zidlala indima ebalulekile emikhosini yase-Afrika, zifaka isandla ekucebeni kwamasiko nangokomoya kwezwekazi. Lezi zinto ezihehayo zisetshenziswa emicimbini eyahlukene efana nemishado, imingcwabo, imikhosi yokudlula kanye nemikhosi. Ukusetshenziswa kwabo kwaqala ezinkulungwaneni zeminyaka futhi kusaqhubeka kuwumkhuba ophilayo ezindaweni eziningi zase-Afrika.
Ukuxhumana namadlozi nemimoya
Izifihla-buso zibhekwa njengabaxhumanisi phakathi kwabaphilayo namadlozi noma imimoya. Zisetshenziselwa ukusungula ukuxhumana nezwe elingokomoya futhi zifune ukuvikelwa, ukuphulukiswa, ukuzala nokuchuma. Izifihla-buso ngokuvamile zihlotshaniswa nezinkolelo zenkolo ezigxilile namasiko okhokho.
Imidanso yamasiko nemidlalo yaseshashalazini
Izifihlabuso zigqokwa ngesikhathi sokudansa okungokwesiko kanye nemidlalo yaseshashalazini. Le midanso ivame ukuhambisana nomculo, ukucula kanye nokunyakaza okuhleliwe, okudala isimo esihehayo nesimangalisayo. Izifihla-buso zivumela abadansi ukuthi baziguqule babe abalingiswa benganekwane noma imimoya, ngaleyo ndlela baxhumane nezithameli futhi badlulise imiyalezo engokomfanekiso.
Izitayela nezincazelo ezahlukene
Kunezinhlobonhlobo eziningi zezifihla-buso e-Afrika, ngayinye inesitayela sayo nencazelo ehlukile. Nazi ezinye izibonelo zamamaski adumile:
- Imaski yakwaDan: odabuka e-Ivory Coast naseLiberia, le maski ibonakala ngezici zayo ezinde kanye nokukhuluma okuzolile. Ivame ukusetshenziswa emikhosini yokudansa kanye neyokwelapha.
- Imaski ye-Fang: edabuka eGabon naseCameroon, le maski ibonakala ngemigqa yayo yejometri namazinyo abukhali. Isetshenziswa ekubhuleni nasekuphiliseni.
- Imaski ye-Dogon: odabuka eMali, lesi sifihla-buso sivame ukumela imimoya evikelayo namadlozi. Isetshenziswa ngesikhathi semicimbi yokudansa nemingcwabo.
Ukubaluleka kwezamasiko nezobuciko
Amamaski ase-Afrika akuzona nje izinto ezingokwesiko, kodwa futhi nemisebenzi ebalulekile yobuciko. Ukuklama nokukhiqiza kwabo kwenziwa izingcweti ezinekhono ezidlulisela ulwazi lwazo ezizukulwaneni ngezizukulwane. Izifihla-buso zase-Afrika zaziswa emhlabeni wonke ngobuhle bazo kanye nezimpawu zazo. Zivame ukubukiswa kumamnyuziyamu noma ziqoqwe abathandi bobuciko.
Izinzuzo zamamaski emikhosini
Ukusetshenziswa kwemaski emikhosini yase-Afrika kunezinzuzo eziningi:
- Inkulumo yamasiko: Izifihlabuso ziwukubonakaliswa okuphilayo kwesiko lama-Afrika, ezidlulisa amasiko nezimiso ezibalulekile.
- Ukwakha Umphakathi: Imikhosi efihle ubuso ihlanganisa amalungu omphakathi, iqinisa izibopho zomphakathi futhi ikhuthaze ukubumbana komphakathi.
- Ukugcinwa kwamasiko: Ukuqhubeka nokusetshenziswa kwezifihla-buso emikhosini kusiza ukugcina amasiko okhokho futhi kudlulisele amagugu amasiko ezizukulwaneni ezizayo.
- Ingokomoya kanye nokuxhumana nezwe likamoya: Izifihla-buso zivumela ababambiqhaza ukuthi baxhumane namadlozi nemimoya, ngaleyo ndlela balethe isici somoya emikhosini.
Sengiphetha, ukusetshenziswa kwezifihla-buso emikhosini yase-Afrika kuwumkhuba ogxile kakhulu emasikweni nasemoyeni wezwekazi. Lezi zinto ezithakazelisayo zidlala indima ebalulekile ekukhulumisaneni namadlozi nemimoya, kanye nenkulumo yobuciko nokugcina amasiko. Izifihla-buso zase-Afrika ziyaqhubeka nokuheha nokukhuthaza abantu emhlabeni wonke, kufakazela ukunotha nokuhlukahluka kwamasiko ase-Afrika.
Ubuciko bemaskandi base-Afrika: isiko lasendulo
Ubuciko bemaski base-Afrika busukela emuva ezinkulungwaneni zeminyaka. Lezi zimaski zingaphezulu kakhulu kwesesekeli esilula sokuhlobisa, zigxile ngokujulile emasikweni nangokomoya abantu base-Afrika. Imaski ngayinye ihlukile futhi inencazelo engokomfanekiso ethile endaweni yaso.
Amakhono ochwepheshe bendawo
Ukudala lezi zimaski kudinga ulwazi olukhethekile nobuhlakani. Izingcweti zendawo, ezivame ukuqeqeshwa kusukela zisencane, zingochwepheshe bamasu endabuko adluliselwa ezizukulwaneni ngezizukulwane. Ubuhlakani babo nomqondo wabo wobuciko kubonakala kuyo yonke imininingwane yesifihla-buso, kungakhathaliseki ukuthi ukuqoshwa kokhuni, ukuhlanganiswa kwezinto noma umdwebo.
Izinhlobonhlobo zezinto zokwakha
Izifihla-buso zase-Afrika zenziwe ngezinto ezihlukahlukene ezihlukahlukene, ezinomthelela ekwahlukeni nasekucebeni kwazo. Nazi ezinye zezinto ezisetshenziswa kakhulu:
- Izinkuni: izinto eziyisisekelo zamamaski ase-Afrika. Izinhlobo ezahlukene zezinkuni zisetshenziswa kuye ngokuthi izakhiwo zazo kanye nokutholakala endaweni ngayinye.
- Izindwangu: ezinye izifihla-buso zihlotshiswe ngezindwangu ezimibalabala, ezengeza isici esengeziwe kubuhle bazo.
- Amagobolondo: asetshenziselwa ukuhlobisa nokuhlobisa imaski, amagobolondo engeza ukuthinta kokukhanya nokuthungwa.
- Ubuhlalu: Ngokuvamile busetshenziselwa ukwakha amaphethini noma imininingwane enembile kumaski.
Incazelo engokomfanekiso
Imaski ngayinye yase-Afrika inencazelo ethile engokomfanekiso, engahluka kuye ngokuthi isifunda noma isizwe. Nazi ezinye izincazelo ezivame kakhulu:
- Ukuxhumana namadlozi: izifihla-buso zithathwa njengabalamuli phakathi kwezwe labaphilayo nelamadlozi.
- Ukuvikelwa: ezinye izifihla-buso zigqokwa ngesikhathi semikhosi noma amasiko ukuze kuvikelwe ababambiqhaza emimoyeni emibi noma emandleni amabi.
- Umgubho: Izifihla-buso zibuye zisetshenziswe ngesikhathi semikhosi ukugubha imicimbi ebalulekile njengemishado, ukuzalwa noma isivuno.
Ukukhanga kwezifihla-buso zase-Afrika emhlabeni wanamuhla
Izifihla-buso zase-Afrika sezidume kakhulu emhlabeni wonke ngenxa yobuhle bazo obuyingqayizivele nokubaluleka kwamasiko okujulile. Nazi ezinye izizathu zokuthi kungani ungakhangwa yilawa maski:
- Ubuqiniso: imaski ngayinye ingumsebenzi wobuciko wangempela, odalwe ngesandla izingcweti zendawo.
- Umhlobiso: Amamaski ase-Afrika angeza ukuthinta kwe-exoticism kanye nemvelaphi kumhlobiso wakho wangaphakathi.
- Ingokomoya: Uma unentshisekelo ngengokomoya lase-Afrika, imaski ingakusiza ukuthi uxhumane nalesi sici samasiko ase-Afrika.
- Ukusekela izingcweti zendawo: ngokuthenga imaski yase-Afrika, usiza ukusekela ama-artisan endawo futhi ulondoloze lobu buciko bakudala.
Ukubaluleka kwezifihla-buso emasikweni ase-Afrika
Sengiphetha, kusobala ukuthi izifihla-buso zinendawo ebalulekile emasikweni ase-Afrika. Zingaphezu nje kwezesekeli, ziyizimpawu zobunikazi bamasiko obucebile kanye nengokomoya elijulile. Izifihla-buso zimelela ukuxhumana phakathi kwesikhathi esedlule nesamanje, kuyilapho ziwubufakazi obuphilayo bomlando wase-Afrika. Ukuze uhloniphe futhi uqonde ngokugcwele la masiko, kubalulekile ukwazisa izifihla-buso njengemisebenzi yobuciko eyingqayizivele nebalulekile.